مخازن تحت فشار (pressure vessele) محفظه ای با فرم استوانه ای می باشد که به منظور نگهداری سیال در فشاری غیر از فشار اتمسفر طراحی شده است. این نوع مخازن در صنعت نفت و گاز کاربرد گسترده ای دارد. اختلاف دما یکی از عوامل پرخطر است که بر اثر تغییرات این اختلاف در مخزن تحت فشار، ممکن است انفجار رخ بدهد. به همین علت طراحی و تولید و بازرسی این مخازن تحت نظارت انجمن های مهندسی قرار دارد. استاندارد تولید این مخازن ASME ection VIIII می باشد و هر 4 سال یک بار بازنگری می شود. در ادامه این مطلب از داتیس کار به انواع مخازن تحت فشار و کاربرد های آن می پردازیم.
انواع مخازن تحت فشار بر اساس شکل هندسی
- مخازن تحت فشار کروی
این نوع از مخازن مقاومت بالایی دارند، اما تولید انها سخت و پیچیده است، به همین از قیمت بالاتری برخوردار هستند. مخزن های تحت فشار معمولا، برای نگهداری سیالات با فشار بالا به کار می رود، اما هندسه کره ای این مخازن منجر شده تا فضای بیشتری را اشغال کند و برای استفاده از ان محدودیت فضایی داشته باشید. - مخزن تحت فشار مخروطی
شاید شما هم تابه حال مخازن مخروطی شکل را دیده باشیده باشید. مخزن های تحت فشار مخروطی اغلب در کمتر از دو نوع متداول و در موارد خاص به کار می روند. - مخازن استوانه ای
مخازن تحت فشار استوانه یکی از محبوب ترین نوع مخازن پرکاربرد در صنایع می باشند و کاربردهای گسترده ای دارند. ای نوع از مخازن قابلیت استفاده در دو نوع عمودی و افقی را دارند. فرم این مخازن به صورت استوانه ای با سرپوش هایی در دو طرف ان می باشد که کلاهک نام دارند و شکل آنها شبیه به نیم دایره است. یکی از مزایای این نوع مخازن این است که فضای خیلی کمتری را نسبت به مخازن کروی اشغال می کنند.
اجزای اصلی تشکیل دهنده مخازن تحت فشار
- پوسته (shell)
پوسته یا SHELL به عنوان بدنه مخزن می باشد که براساس فضای مورداستفاده در فرم و جنس های مختلف مانند کربن استیل، فولاد ضد رنگ آلومینیوم و گالوانیزه و پلاستیک تولید می شوند. پرکاربرد ترین و مهم ترین جنس به کار رفته کربن استیل و فولاد ضد زنگ می باشد. - کلاهک (Head)
در دو طرف مخازن تحت فشار بخشی منحنی شکل قرار داد که به ان کلاهک می گویند. جنس این بخش معمولا با جنس پوسه مخزن یکسان است0 کلاهک در فرم و اشکال گوناگون وجود دارد و توسط جوش به پوسته مخزن وصل می شود. - دریچه بازدید
دریچه برای تعمیرات و بازدید مخازن در نظر گرفته شده است در مخزن بزرگ بهاینmanole می گوینداما در مخازن کئوچیک به ان hanf hole می گویند - لوله ها
به منظور ورود و خروج سیال به مخزن لوله هایی قرار گرفته شده است این لوله ها ممکن ایت در قسمتی از مخزن بسته به حالت قرار گیری نصب شوند - لوله ایستاده (stand Pipe)
لوله ایستاده یا استند پایپ لوله ای می باشد که در کنار مخازن تحت فشار نصب می شود. سیال درون مخزن داخل این لوله وجود دارد. به همین علت تمام ویژگی های سیال درون مخزن در این بخش نیز قابل مشاهده است. این امر موجب می شود تا پارامترهای موردنظر را از لوله های ایستاده ارزیابی کنند و از مخزن اندازه گیری نکنند. - نردبان (Ladder)
برخی مخازن ارتفاع بلندی دارند، به همین علت نردبان نصب می شود تا راحت تر به بخش بالای مخزن دسترسی داشته باشید. - پایه (Leg)
مخازن برای اینکه بتوانند به خوبی روی زمین قرار بگیرند، نیاز به پایه ای دارند. این پایه ها با توجه ب نوع مخزن متفاوت می باشند.
کاربرد مخزن تحت فشار
مخازن تحت فشار کاربردهای گسترده ای در صنایع دارند. با این وجود در مصارف خصوصی مانند مخازن اب و اکسیژن نیز به کار می روند. با توجه به نیاز مشتری، میزان فشار قابل تحمل مخازن تعیین می شود. مهم ترین کاربردهای صنعتی این مخازن عبارتند از:
- برجهای تقطیر
- مخازن هیدرولیکی
- مخازن گاز مایع
- سیستم سرمایش و گرمایش
- دیگ بخار
- مخزن هوای هواپیما
- مخزن پنوماتیک
- مخازن راکتورهای هسته ای
- سیلندرهای غواصی
- پالایشگاه نفت و پتروشیمی
نتیجه گیری
مخزن های تحت فشار نقش حیاتی در صنایع مختلف ایفا میکنند و از جمله تجهیزات کاربردی و مهم به شمار میروند. در این مقاله به بررسی جامع این مخازن، از جمله تعریف، انواع، کاربردها، اجزاء و … پرداختیم. مخازن تحت فشار در اشکال مختلف (کروی، مخروطی، استوانهای) و از جنسهای مختلف (کربن استیل، فولاد ضد زنگ، آلومینیوم و …) ساخته میشوند. تنوع در جنس و شکل این مخازن، کاربردهای آنها را نیز گسترش داده است. شما می توانید انواع مختلفی از مخزن های تحت فشار را با جنس های مختلف از داتیس کار خریداری کنید.
سوالات متداول درباره مخازن تحت فشار
- مخزن های تحت فشار چه هستند؟
مخزن های تحت فشار محفظههای بستهای هستند که برای نگهداری سیالات در فشاری بیشتر از فشار اتمسفر طراحی شدهاند. این مخازن در اشکال مختلف (کروی، مخروطی، استوانهای) و از جنسهای مختلف (کربن استیل، فولاد ضد زنگ، آلومینیوم و …) ساخته میشوند. - کاربرد مخازن تحت فشار چیست؟
مخزن های تحت فشار در صنایع مختلف کاربرد گستردهای در پالایشگاه ها و پترو شیمی ها، برجهای تقطیر، مخازن هیدرولیکی، مخازن گاز مایع، سیستمهای سرمایش و گرمایش، دیگهای بخار، مخازن هوای هواپیما، مخازن پنوماتیک دارند. - انواع مخزن های تحت فشار کدامند؟
مخزن های تحت فشار را براساس شکل هندسی میتوان به سه دسته کلی مخزن های تحت فشار کروی، مخزن های تحت فشار مخروطی و مخزن های تحت فشار استوانهای تقسیم کرد.