چیلرها یکی از مهم‌تربن تجهزات تولید سرما هستند که می‌توان از آن‌ها در ساختمان‌ها و کارخانه‌های صنعتی بهره گرفت. اگر بخواهیم چیلر را به زبان ساده توضیح دهیم باید بگوییم چیلرها دستگاه‌های تولید آب سرد هستند. آب سردی که به وسیله چیلرها تولید می‌شود به وسیله فن کویل‌ها و یا هواسازها موجب خنک شدن فضای داخلی ساختمان و یا خنک شدن قطعات ماشین آلات صنعتی می‌شوند. به صورت کلی چیلرها دو نوع هستند: ۱-چیلر تراکمی ۲-چیلر جذبی، در این مقاله هدف ما بررسی چیلر تراکمی، انواع و کاربرد آن است.
چیلر تراکمی بر چه اساسی کار می‌کند و اجزای چیلر تراکمی
چیلرهای تراکمی از چهار قطعه اصلی ساخته می‌شوند که این چهار قطعه به شرح زیر است:
- کمپرسور یا همان واحد تراکم
- کنداسور یا همان واحد چگالش
- شیر انبساط
- اپراتور یا همان واحد تبخیر
چیلرها به وسیله چهار عنصر بالا عمل می‌کنند و موجب خنک شدن می‌شوند. در ادامه نحوه عملکرد چیلر تراکمی را بررسی می‌کنیم. در چیلرهای تراکمی ابتدا گاز مبرد به وسیله واحد تراکم (کمپرسور) متراکم می‌شود؛ سپس گاز متراکم شده به واحد چگالش (کندانسور) وارد می‌شود در این مرحله گاز متراکم شده یا به وسیله آب و یا به وسیله هوای محیط خنک می‌شود.
در جریان خنک شدن گاز تبدیل به مایع می‌شود. حال این مایع بدست آمده با عبور از شیر انبساط یا لوله‌های موئین شکل به اپراتور (خنک کننده) وارد می‌شود. در این مرحله افت فشار را داریم که موجب می‌شود مایع دوباره به گاز تبدیل شود و اصطلاحا تبخیر شود.
در نتیجه این فعالیت مایع سردکننده موجود با گرفتن حرارت نهان تبخیر خود که از محیط خنک کننده بود موجب ایجاد سرما در قسمت‌هایی می‌شود که با قسمت خنک کننده چیلر در ارتباط هستند. در آخر گازی که از فرایند تبخیر آب تشکیل شده بود وارد کمپرسور می‌شود و فرایند دوباره تکرار می‌شود. طرز کار چیلر تراکمی روال فوق است که مانند یک سیکل تکرار می‌شود.
کاربرد چیلر تراکمی چیست؟
این چیلرها برای تهویه مطبوع و یا سرمایش صنعتی کار برد دارند. در مورد کاربرد چیلرهای تراکمی برای مصارف تهویه مطبوع می‌توان گفت به منظور خنک سازی فضای درونی منزل، اداره و… را فراهم می‌کند. شما می‌توانید دمای مورد نظر خود را وارد کنید تا مطابق با آن فضای هم دما شود معمولا دمای استاندارد ۷ درجه سانتی گراد است که طی فرایند چیلر محیط به این دما می‌رسد.
و در رابطه با کاربرد دیگر آن که مربوط بع سرمایش ماشین آلات صنعتی است باید گفت می‌توان از چیلرها برای طیف گسترده‌ایی از ماشین آلات صنایع مختلف استفاده کرد. ماشین آلات حین فعالیت تولید گرما می‌کنند این گرما باید از بین برود وگرنه آثار زیان باری برجای می‌گذارد. از چیلر در صنایع مختلفی مانند: تهیه و تولید پلاستیک، فلزکاری، جوشکاری، پتروشیمی، داروسازی و… استفاده می‌شود.
مینی چیلر یا چیلرهایی که در صنعت کاربرد دارند بسته به فعالیت، حساسیت و ثباتی که باید داشته باشند؛ می‌توانند به صورت مرکزی و یا غیرمرکزی برای تولید آب سرد در بازه دمایی ۳ تا ۴۰ درجه سانتیگراد بکار گرفته شوند.
چیلر تراکمی آب خنک یا Water cooled chiller
چیلر آب خنک نوعی از چیلرهای تراکمی است که از آن برای سرمایش منازل،اداره‌ها، سالن‌های ورزشی و تفریحی و سرمایش تجهیزات صنعتی و… استفاده می‌شود. این نوع چیلر براساس دوره تراکمی_ تبخیری عمل می‌کند و در دو سایز متوسط و بزرگ استفاده می‌شود سایز متوسط آن دارای ظرفیت ۲۰تا ۸۰ تن تبرید و سایز بزرگ آن دارای ظرفیت ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ تن تبرید طراحی شده است.
این چیلر با تولید آب سرد، سرمای لازم برای فعالیت فن کوئل‌ها، راکتورهای صنایع غذایی و دارویی، هواسازها و… را تامین می‌کنند و موجب خنک شدن محیط، تجهیزات و یا فرایندهای شیمیایی در حال انجام می‌شوند.
چیلر تراکمی تبخیری
این نوع از چیلرها عملکردی مشابه با چیلرهای آبی دارند، که با استفاده از رطوبت آب و سرمایش تبخیری در عوض استفاده از تبرید جذبی و یا تراکمی با بخار کار می‌کنند. همین امر سبب شده است تا چیلرهای تبخیری نسبت چیلرعای هوا که سنتی به حساب می‌آیند کار آمدتر باشند. چیلرهای تبخیری ویژگی مثبتی که دارند این است که برای دفع حرارت داخلی نیازمند برج خنک کننده نیستند و همین امر سبب می‌شود از چیلرهای تبخیری در فضای داخلی و یا خارجی استفاده کنند.
چیلر تراکمی پیستونی
چیلر پیستونی و یا Reciprocating یکی از انواع چیلرهای تراکمی است که به طور عمده در ظرفیت ۲تا ۲۱۰ کیلو وات طراحی و استفاده می‌شوند. از این چیلرها نیز برای خنک سازی فضای درونی منازل، اداره‌ها، سالن‌ها و… و همچنین برای سرمایش تجهیزات صنعتی استفاده می‌کنند.
طرز عملکرد این نوع چیلر به این صورت است که گاز مبرد از مانیفولد وارد می‌شود. در این حین سوپاپ مکش باز می‌شود گاز وارد پیستون می‌شود و با پایین رفتن پیستون گاز به سیلندر منتقل می‌شود. سپس پیستون به بالای سیلندر برمی‌گردد و گاز در معرض فشار قرار میگیرد و متراکم می‌شود و توُامان با باز شدن سوپاپ مربوط به تخلیه گاز خارج می‌شود.
انواع کمپرسور چیلر تراکمی
با توجه به برخی عوامل مانند محیط استفاده از چیلر، میزان استفاده از چیلر، میزان سرمایش مورد نیاز، کاربرد پروژه و… از کمپرسورهای مختلفی در چیلر استفاده می‌شود. کمپرسورها یکی از مهم‌ترین اجزای چیلر محسوب می‌شوند و انتخاب درست آن به بازدهی مورد نظر شما بسیار کمک می‌کند. انواع کمپرسورها به شرح زیر است:
- کمپرسور تراکمی روتاری Rotary
- کمپرسور تراکمی اسکرال Scroll
- کمپرسور تراکمی پیستونی Reciprocating
- کمپرسور تراکمی اسکرو Screw
- کمپرسور تراکمی ساتتریفیوژ یا همان گریز از مرکز
قیمت چیلر تراکمی
قیمت چیلرها بسته به نوعی که هستند متفاوت است. به عنوان مثال قیمت چیلر کندانسور آبی با قیمت چیلر تراکمی متفاوت خواهد بود ، اگر شما چیلر هوا خنک بخواهید و یا چیلر تراکمی تبخیری قاعدتا قیمت‌های یکسانی ندارند. عوامل مختلفی بر قیمت چیلرها تاثیر گذار است مانند ظرفیت چیلرها، کارایی آن‌ها کمپانی سازنده و… بستگی دارد. به این نکته توجه داشته باشید قیمت‌ها ثبات مشخصی ندارند و با توجه به شرایط بازار این قیمت‌ها ممکن است متفاوت باشد.
اما به طور عمده قیمت چیلر امروزه از ۱۰۰ میلیون تا ۴ میلیارد وجود دارد و شما می‌توانید برحسب کاربرد مورد نیاز خود چیلر متناسب با آن را تهیه کنید.
